Recenzja książki: Tajemnice mórz i oceanów. Atlas bioróżnorodności

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Zdjęcie zrobione Ziemi z lotu ptaka pokazuje, że morza i oceany zajmują 72% jej powierzchni. I chociaż pełnią one kluczową rolę dla życia, zamiast ochrony serwuje się im wytwarzane przez ludzi zanieczyszczenia. Jakie kryją w sobie tajemnice? No właśnie, Tajemnice mórz i oceanów to tytuł kolorowej publikacji, która zaprasza do eksplorowania morskich głębin wszystkich chętnych.

Na przewodnika po oceanicznych przestworzach Emanuela Durand wybrała mikroplankton o grubości około 100 mikrometrów (milionowa część metra). A wybrała właśnie jego, ponieważ – jako zespół organizmów unoszący się w wodzie – mikroplankton w wodzie był, jest i będzie, wiele może o morzach i oceanach powiedzieć. Więc mówi. I to właśnie wraz z nim czytelnik zwiedzi chroniony od ponad czterdziestu lat rezerwat wodny Wielkiej Rafy, podziwiać będzie sundarbańskie namorzyny, stanie na skraju powstałej wewnątrz rafy koralowej ogromnej Błękitnej Dziury, obejrzy złożone z gigantycznych alg podmorskie lasy wodorostów, zmarznie w skutej lodem Zatoce Hudsona i ucichnie na widok obecnych w rezerwacie wielkich morskich ssaków. Podziwiać też będzie cud geologii, jakim jest Rów Mariański, wpłynie na Morze Sargassowe, znane (wraz z pobliskimi Bermudami) z tajemniczych zniknięć licznych statków, zachwyci się zatopioną historią Atolu Chuuk, a także zwróci uwagę na wypływający z wewnętrznego płaszcza Ziemi materiał skalny. Dotrze również przez bezkresny błękit oceanu do najbardziej oddalonego od lądów punktu Nemo, a w unoszących się na wodzie małych wielobarwnych cząsteczkach rozpozna fragmenty plastiku, który przez nieodpowiedzialną ludzką działalność rozrzucony został po całym świecie. Okazuje się, że oprowadzający czytelnika po morzach i oceanach przewodnik mikroplankton rzeczywiście dużo wie.

Kolorowa publikacja Wydawnictwa Jedność jest niezwykła. Pokazuje miejsca rajskie, które – leżąc w różnych rejonach świata (wybrzeża Australii, brzegi Kalifornii, terytorium Indii i Bangladeszu, Belize, Morze Śródziemne, Morze Czerwone, Ocean Arktyczny, Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki) – są w stanie zachwycić każdego. Opisywanym miejscom (niektóre zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO) przyporządkowano cztery kolejne strony, opatrzono je mapką, podano oznaczone ikonkami podstawowe dane (np. odległość od lądu, głębokość, temperatura, obszar, ciśnienie), zapisano krótkie treści wprowadzające i uzupełniające oraz oddzielone tytułami treści właściwe. Wszystko zobrazowano dużymi ilustracjami o nasyconych barwach autorstwa Leonory Camusso, na których rośliny, zwierzęta i środowiska ich życia przedstawione zostały w sposób odzwierciedlający rzeczywistość. Fakty, ciekawostki oraz przestrogi są wynikiem wieloletnich badań naukowych. Duży format książki, twarda okładka i sztywne kartki to jej dodatkowe atuty.

Książka Tajemnice mórz i oceanów. Atlas bioróżnorodności jest pasjonująca, wartościowa i pomocna. Zapoznanie dzieci z jej treścią z całą pewnością wpłynie na poprawę stanu naszej planety oraz jej ekosystemów.