Recenzja książki: Trzej Królowie. Tajemnica Mędrców ze Wschodu

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Powszechnie wiadomo, że celem przybycia do Betlejem Mędrców ze Wschodu była chęć złożenia pokłonu i ofiarowania darów Nowonarodzonemu Dzieciątku. Ponieważ na temat owej wizyty Biblia tylko epizodycznie się wypowiada, Wydawnictwo Znak oddało do rąk czytelnika interesującą publikację Trzej Królowie. Tajemnica Mędrców ze Wschodu. Jej lektura wiele (choć nie wszystko) wyjaśni.

Jako, że charakter literatury popularnonaukowej (a do takiej została zaliczona publikacja Znaku) zakłada rzetelność oraz ścisłość przekazu, autor zrobił wszystko, by sprostać wymogom. Podstawą jego rozważań stał się fragment Ewangelii według świętego Mateusza (Mt 2,1-12). Sięgając do Ojców Kościoła, Roman Zając sprawnie oddziela fakty historyczne od szczegółów fikcyjnych. Rozpoczyna od omówienia znaczenia pojęcia „Mag”, wpisując je w ówczesny kontekst kulturowy. Próbuje oznaczyć krainę, z jakiej Mędrcy przybyli (najbardziej prawdopodobną i oczywistą lokalizacją kraju Magów jest Persja), a przyglądając się wyznawanej przez nich religii, szuka powodów odwiedzin Persów u żydowskiego Mesjasza. Obficie posiłkując się tekstami apokryficznymi, autor szczegółowo analizuje poglądy dotyczące liczby Magów oraz ich imion. Poszukuje źródeł przypisywania Magom godności królewskiej. Wskazuje na uniwersalizm zbawienia, a w proroctwach o Gwieździe przygląda się osobie ówczesnego króla Judei Heroda Wielkiego. Umiejscawia w czasie omawiane wydarzenia, a także pokazuje symbolikę darów. Teologiczne rozważania kończy akcentem współczesnym (propozycje literackich i filmowych wcieleń Trzech Królów).

Publikacja Wydawnictwa Znak należy do literatury specjalistycznej, co jednak wcale nie zawęża grona odbiorców. Interesująca tematyka, przystępny język przekazu oraz ogrom pracy własnej autora, sprawiają, że każdy (nie tylko człowiek wierzący) odnajdzie odpowiedzi na wiele pytań. Ponieważ Roman Zając posiłkuje się wynikami badań oraz spostrzeżeń specjalistów (teologów, filozofów, filologów, hagiografów, historyków sztuki, geografów, paleografów, astronomów i wielu innych badaczy), a także opiera się na dokumentach Kościoła, literaturze patrystycznej oraz wywiadach teologów, jego rozważania są przekonujące. W tekst sprawnie wpleciono odpowiednie fragmenty biblijne (wraz z siglami), cytaty pochodzące z wierszy i popularnych piosenek, mnóstwo zabawnych stwierdzeń. Terminy hebrajskie, greckie i syryjskie zapisano według uproszczonej transkrypcji (tak, jak się je wymawia). Fachowe sformułowania zostały dokładnie wyjaśnione. Pomocą służą kolorowe i czarno-białe ilustracje (spis źródeł zamieszczono na końcu książki), liczne przypisy, polsko- i obcojęzyczna bibliografia, wybrana filmografia oraz apokryfy i utwory średniowieczne, a także wykaz dzieł literatury pięknej. Opracowanie jest ścisłe, temat został wyczerpany.

Książka Trzej Królowie. Tajemnica Mędrców ze Wschodu warta jest uwagi. Szukając odpowiedzi na pytania: kim tak naprawdę Magowie byli? i czy rzeczywiście istnieli?, lektura pokazuje, że z perspektywy wiary są oni symbolem człowieka poszukującego i odnajdującego Boga.

Tagi: bóg