„Chodzę ulicami miasta, jestem maleńką częścią jego historii, a miasto jest częścią mojej historii” – te słowa zamykają książkę Magdaleny Goik „Powieść miasto i anioły”. Okazuje się bowiem, że nawet najbardziej odległe dzieje mają niewytłumaczalny czasem i zaskakujący wpływ na losy ludzi. Historia miasta, jego legendy i dawne kreacje tworzą kanwę współczesnych wydarzeń: od przeszłości nie da się oderwać, losy zurbanizowanej przestrzeni posiadają swoje znaczenie w procesie kształtowania się wyobraźni mieszkańców.
„Powieść miasto i anioły” to historie opowiedziane z kilku perspektyw – bohaterkami kolejnych sekwencji są kobiety. W różnym wieku (od niemowlęcia po staruszkę), z różnym bagażem doświadczeń. Nawet losy miasta, a właściwie miejsca, są opatrzone nagłówkiem „Małgorzatka” – to pieszczotliwe określenie odnosi się do bytomskiego wzgórza świętej Małgorzaty. Ale przecież historia miasta to nie wszystko – nadaje książce specyficznego kolorytu lokalnego, choć ulega także uniwersalizacji, pozwala odkryć znaczenie przeszłości, związki ludzi z miejscem zamieszkania, wpływ otoczenia na kształtowanie historii poszczególnych osób…
Wśród losów prezentowanych przez Goik kobiet wyczytać się daje ogólną opowieść o życiu – od poczęcia i narodzin, po śmierć. Na pierwszy
...
(czytaj dalej)
Jeśli faktycznie istnieje zjawisko „płci książki” czy „płci literatury”, to „Powieść, miasto i anioły” Magdaleny Goik zdecydowanie jest książką płci żeńskiej. I reprezentuje to, co w kobiecości najlepsze.
Istnieje pewne miasto na Górnym Śląsku szczególnie doświadczone przez historię. Miasto wzniesione wokół prastarego Wzgórza Małgorzatki, gród piastowski, który jest tyleż piękny, co zniszczony. Mieszka w nim lub blisko związanych z nim jest bardzo wiele kobiet: Zuzanna, z fascynacją przyglądająca się dorastaniu córeczki; Jagna – zagubiona dziewczyna poszukująca pracy i uwielbiająca grę na trąbce; Pisarka, snująca refleksje na temat istoty słów, nazw i opowieści, Babcia – osoba wciąż udająca kogoś innego przez sobą samą i przed bliskimi, Wisienka – niedawno narodzona dziewczynka, dopiero odkrywająca świat oraz nieco tajemnicza „Ja”, narratorka, kobieta w ciąży. To właśnie te kobiety są bohaterkami powieści Magdaleny Goik, to ich perypetiom będziemy się przypatrywać, ich refleksji wysłuchiwać, by w końcu odkryć, jak ich historie składają się na historię Bytomia. Bo to właśnie Bytom jest tytułowym „Miastem”.
Świat powieści Goik jest światem niemal całkowicie sfeminizowanym. Ale „Powieść, miasto i anioły” nie jest bynajmniej manifestem współczesnych wojujących feministek. Po prostu
...
(czytaj dalej)
Powieść z miastem w tle Z prozą bywa tak jak z poezją: interesujące debiuty przechodzą niezauważone, zachwyt wywołują rzeczy modne. Debiut Magdaleny Goik zatytułowany „Powieść, miasto i anioły” jest jedną z książek prawie nie zauważonych To opowieść zgrabnie spleciona z kilku nici. Pierwszą z nich są dzieje kilku kobiet, drugą – historia pewnego miasta, trzecią – opowiadania, które z powodzeniem mogłyby funkcjonować samodzielnie, tutaj jednak wkomponowane zostały w bardzo naturalny i zgrabny sposób. Nić pierwszą, z zaznaczonym ciągiem fabularnej narracji, można podsumować łatwym stwierdzeniem, iż to „literatura kobieca”. A raczej metakobieca, bo autorka opowiada o kobietach w różnych rolach – od macierzyństwa do pisarstwa – a nie o świecie widzianym oczyma kobiety. Kobiety w powieści Goik są różne, Od Zuzanny spełnione w macierzyństwie, która – na takie obrazy feministkom zapewne noże otwierają się w kieszeniach – na kupę niemowlęcia patrzy „przybliżając pieluchę do światła, jakby oglądała fotografie z podróży.” Do kobiety zbuntowanej (Jagny), wciąż szukającej swego miejsca, potrafiącej uciec sprzed ołtarza i nagle zniknąć, by wyruszyć na poszukiwania prawdziwego życia. Drugi wątek książki związany jest z konkretnym miastem – Bytomiem i jego 750-letnią historią, tutaj będącej swoistą przestrzenią do wypełnienia
...
(czytaj dalej)
Przeczytane:,
(czytaj dalej)