Olga Tokarczuk rezygnuje z tytułu Honorowego Obywatela Dolnego Śląska. Zamieszanie wokół wyróżnienia 

Olga Tokarczuk decyzją radnych Sejmiku Województwa Dolnośląskiego miała otrzymać tytuł Honorowego Obywatela Dolnego Śląska. Ze względu na kontrowersje wokół wyróżnienia, noblistka zdecydowała się zrezygnować z wyróżnienia. 

Fot. © Nobel Media. Photo: Clément Morin

Na początku roku Olga Tokarczuk została zgłoszona z ramienia Koalicji Obywatelskiej i Nowoczesnej Plus do otrzymania wyróżnienia „Honorowy Obywatel Dolnego Śląska”. Nad nominacją w ramach komisji pochylić mieli się radni Sejmiku Województwa, którzy mogli przyjąć lub odrzucić propozycję wyróżnienia Olgi Tokarczuk. 

Według informacji zdobytych przez Gazetę Wyborczą, radni Prawa i Sprawiedliwości w ostatniej chwili zdecydowali się o nominowaniu także dodatkowego kandydata – biskupa Ignacego Deca. Propozycja ze strony radnych PiS oburzyła opozycję, która uznała ją za prowokację. Poseł Krzysztof Mieszkowski przypomnieć miał wówczas słowa bp Deca: „diabeł zrzucił szaty czerwone i przebrał się w szaty tęczowe”. Tytus Czartoryski z PiS z kolei w odniesieniu do Tokarczuk powiedział, że „Nobel przestał być nagrodą prestiżową”, a sama pisarka obrażać ma Polaków. Według Wyborczej, o upadku statusu Nagrody Nobla w czasie niedzielnego kazania mówić miał także sam Ignacy Dec. Poglądy biskupa stojące w sprzeczności do poglądów noblistki stały się źródłem konfliktu wśród polityków.

Czytaj także: Olga Tokarczuk z Man Booker International Prize

W ramach protestu radni KO i Nowoczesna Plus nie wzięli udziału w głosowaniu nad kandydaturą biskupa Deca, a decyzją komisji tytuł przyznano obu kandydatom – biskup Ignacy Dec otrzymał 21 głosów za, z kolei Olga Tokarczuk 32 głosy. Przeciwko wyborowi noblistki sprzeciwił się tylko jeden radny Prawa i Sprawiedliwości, z kolei jeden z radnych opozycji poparł propozycję uhonorowania bp Deca.  

Ostatecznie w piątek, 25 września, Olga Tokarczuk wydała oświadczenie na swoim profilu w mediach społecznościowych. We wpisie Tokarczuk zauważyła, że przyznanie nagrody Honorowego Obywatel Dolnego Śląska miało być wydarzeniem radosnym i jednoczącym, a nie dzielącym mieszkańców. Tokarczuk zaznaczyła, że nie chce być „elementem tej gry” i zrezygnowała z przyjęcia tytułu. 

Szanowni Państwo, dziękuję tym wszystkim, którzy wspierali moją kandydaturę do tytułu honorowej obywatelki Dolnego Śląska i czuję się zaszczycona tym wyróżnieniem. Niestety jednak nie mogę przyjąć tego tytułu. Wyróżnienie to, zamiast być radosnym świętowaniem poczucia wspólnoty, stanowi ilustrację bolesnego rozdarcia naszego społeczeństwa, zaś świadome kreowanie tej sytuacji, a co za tym idzie podsycanie emocji towarzyszących temu wyborowi, antagonizuje mieszkańców Dolnego Śląska jeszcze bardziej. Z przykrością więc zmuszona jestem odmówić przyjęcia tej godności, ponieważ nie chcę stać się obiektem takich działań i elementem tej gry.

Olga Tokarczuk otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018. W 2020 r. wyróżniona został nagrodą „La storia in un romanzo 2020” podczas festiwalu książek Pordenonelegge we Włoszech. Tokarczuk jest także laureatką Międzynarodowej Nagrody Booker Prize za powieść Bieguni. Jest autorka takich publikacji jak Prowadź swój pług przez kości umarłych, Księgi Jakubowe czy Dom dzienny, dom nocny. Tokarczuk angażuje się także w liczne akcje związane z ochroną praw zwierząt, ochroną praw człowieka oraz w inicjatywy antydyskryminacyjne. W sierpniu wraz z twórcami z całego świata w otwartym liście do do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen interweniowała w sprawie sytuacji osób LGBT+ w Polsce.