Księga zaginionych opowieści. Część 2

„Księga Zaginionych Opowieści. Część 2” to kontynuacja projektu Christophera Tolkiena, który na podstawie notatek i szkiców swojego ojca zestawia w jednym tomie źródła, z których wyrastał późniejszy "Silmarillion". To książka skierowana przede wszystkim do najbardziej zatwardziałych fanów Śródziemia oraz miłośników procesu twórczego Tolkiena. Struktura pozostaje wierna części pierwszej: twarda oprawa oraz  prezentowane teksty Tolkiena uzupełnione komentarzami syna.

W tej części dostajemy trzy opowieści: Berena i Lúthien, Turina i smoka Glorunda, a także jedyne pełne relacje o Naszyjniku Krasnoludów i upadku Gondolinu. Do tego dochodzą rozbudowane fragmenty dotyczące Tol Eressea, relacji elfów i ludzi, a także komentarze Christophera, który przedstawia wersje tekstów i proces powstawania tych mitów. Ramą narracyjną pozostaje podróż żeglarza Eriola na Zachód, ku Samotnej Wyspie, skąd wyłaniają się opowieści o bogach, elfach, krasnoludach i innych istotach. To właśnie ten kontekst nadaje całości swoisty „mitologiczny fundament” Śródziemia i umożliwia zrozumienie, skąd wyłoniły się późniejsze materiały, które znamy z "Silmarillionu".

Styl Tolkiena w tych materiałach bywa mieszany. Z jednej strony mamy charakterystyczną, rytmiczną narrację, rozbudowane genealogie, opisy architektury i natury, które przypominają o korzeniach świata Śródziemia. Z drugiej zaś – są to fragmenty jeszcze wcześnie powstające, o bardziej baśniowym zabarwieniu i o skróconej, czasami luźniejszej formie, co mocno odróżnia je od późniejszego, dopracowanego „Silmarillionu”. W „Księgach” częściowo widać zarysowe studia nad mitologią, które w ostatecznej wersji zostały przetasowane, rozwinięte i przepisane.

Najwięcej wyzwań stanowią jednak same komentarze Christophera. Dla czytelnika pragnącego „głębszego wejścia” w genezę opowieści stanowią one ogromny atut: różne wersje, chronologia powstawania, źródłosłów imion, kontekst historyczny. Jednak dla wielu będą one także ciężarem: suchy, encyklopedyczny styl potrafi przytłaczać i odciągać od samej fabuły. To druga połowa „Ksiąg” w jednym tomie, w której komentarze często przeważają nad samym tekstem Tolkiena – i to trzeba mieć na uwadze, planując lekturę z punktu widzenia przyjemności czytania. Dla niektórych Notatki Eriola czy obszerne objaśnienia mogą wydawać się nieodzowne; dla innych – zbyt analityczne i trudne do przebrnięcia bez wcześniejszego zapoznania się z całością kontekstu.

Pod względem edytorskim wydanie prezentuje się znakomicie i idealnie dopasowuje się do tomu pierwszego: piękna oprawa, staranna redakcja i merytoryczny tekst. I choć można by było mieć drobne uwagi co do nieco nienaturalności niektórych terminów – to jednak zrozumiałe, zważywszy na fakt, że mamy tutaj styczność z bardzo skomplikowanymi, czasem archaicznymi pojęciami mitologii Tolkiena. Jakby nie patrzeć nie jest to lektura, którą pochłania się w ciągu jednego wieczoru, a raczej trzeba rozłożyć ją w czasie i przeplatać lżjeszą literaturą, bowiem natłok nazw własnych i specyficzny styl potrafią zmęczyć umysł. 

Książka ta to pozycja obowiązkowa dla głęboko zaangażowanych miłośników Śródziemia. To także wartościowy przewodnik po procesie twórczym Tolkiena oraz ważny kontekst do lektur Silmarillionu i Władcy Pierścieni. Jednak nie jest to lektura „dla wszystkich” ze względu na akademicki charakter komentarzy i wczesne, nie zawsze spójne fragmenty. Zdecydowanie może być męcząca dla czytelników szukających fabularnie zwięzłych opowieści. Jednak osobiście uważam, że niesamowicie jest móc doświadczyć procesu twórczości Tolkiena, choć nie jest to łatwe.
Książka pozwala zrozumieć, jak powstały różne wersje, motywy i postaci. To coś, co szczególnie ucieszy czytelników, którzy marzą o pełniejszym zrozumieniu tła Śródziemia oraz o wglądzie w same kulisy tworzenia legend o Eärendilu, Tinúviel, Turinie czy Gondolinie.

Druga część „Księgi Zaginionych Opowieści” to dzieło nie do przeczytania „na raz”. To raczej wielką księga źródeł i komentarzy, która nagradza cierpliwych czytelników bogactwem materiału i wglądem w proces twórczy Tolkiena. To także przypomnienie, że "Zaginione Opowieści" stanowią fundament wielu mitów Śródziemia i że cała saga – choć z czasem przekształcona w Silmarillion – zaczęła się właśnie od takich szkiców i notatek. Dla prawdziwych fanów to pozycja niezbędna w kolekcji, a jednocześnie wysiłek intelektualny, który warto podjąć, by jeszcze głębiej zanurzyć się w magiczny, starożytny świat stworzonego przez J.R.R. Tolkiena.

Zagłębianie się w historię Śródziemia.

"Księga zaginionych opowieści" część 2 autorstwa J.R.R. Tolkiena, wydana przez Christophera Tolkiena, stanowi nieoceniony skarb dla miłośników Śródziemia oraz fanów twórczości Tolkiena. To wyjątkowa okazja, aby zagłębić się w źródła i pierwotne pomysły tego niesamowitego literackiego świata. Christopher Tolkien, wydając te książki, kontynuuje niezwykle ważną pracę związaną z dokumentowaniem i prezentowaniem zapisków i notatek, które jego ojciec pozostawił po sobie. Dzięki temu czytelnicy mają okazję zagłębić się w proces tworzenia mitologii Śródziemia i poznać tło historii znanych z wcześniejszych publikacji.

W części drugiej "Księgi zaginionych opowieści" czytelnicy zostają zaproszeni do zgłębienia trzech fascynujących historii: Berena i Lúthien, Túrina i smoka oraz opowieści o Naszyjniku Krasnoludów i upadku Gondolinu. To opowieści, które stanowią podstawę dla późniejszych dzieł Tolkiena, w tym słynnego "Silmarillionu". Autor ukazuje tu zarodki mitów i legend, które z czasem ukształtowały świat Śródziemia, co pozwala lepiej zrozumieć całość tego fascynującego świata. Możemy obserwować, jak kształtowały się postacie, jak ewoluowały wątki fabularne, a także jak autor eksperymentował z różnymi koncepcjami. To prawdziwa uczta dla miłośników literatury fantasy, którzy chcieliby zanurzyć się w kulisy tworzenia jednego z najbardziej rozpoznawalnych literackich uniwersów. Narracyjna rama opowieści, czyli podróż żeglarza Eriola, dodaje głębi i kontekstu całemu zbiorowi. Dzięki niej czytelnik ma okazję poznać prawdziwą historię elfów oraz odkryć tajemnice i mity związane z Valinorem i Silmarilami. To element, który pozwala lepiej zrozumieć genezę wielu postaci i wydarzeń, z którymi spotkaliśmy się w późniejszych utworach Tolkiena. Ważne jest podkreślenie, że znajomość historii Śródziemia pozwala wypełnić luki w wiedzy o tym fantastycznym świecie i docenić ogrom i kompleksowość tworzonego przez Tolkiena uniwersum. Dla prawdziwych fanów „Władcy Pierścieni” i mitologii Śródziemia ta książka jest niezbędnym uzupełnieniem i wprowadza ich w jeszcze bardziej fascynujące tajemnice i historie tego fantastycznego świata.

"Księga zaginionych opowieści" część 2 stanowi nieodzowny element dla wszystkich, którzy pragną zgłębić wiedzę na temat Śródziemia oraz docenić dziedzictwo literackie J.R.R. Tolkiena. To nie tylko zbiór opowieści, ale także okno na proces twórczy i fascynujące źródło inspiracji. Dla fanów "Władcy Pierścieni" i całego uniwersum Tolkiena, ta książka jest absolutnie niezbędnym elementem kolekcji i pewnym sposobem na jeszcze głębsze zanurzenie się w magicznym świecie stworzonym przez tego niezrównanego pisarza.

Spodobała mi się opowieść Berena, kiedy robił podchody pod piękną Tinuviel. Różniło ich wiele, choćby to, że on był gnomem. Uważano ich za istoty zdradzieckie, okrutne i wiarołomne. Nie bardzo wiedziałam kim jest ona, prawdopodobnie elfem, tylko ukazana została przez pryzmat doskonałości, piękności i delikatności, gdyż tańczyła niczym płatki kwiatu na wietrze. Początkowo się go wystraszyła, ale później nasłuchiwała jego nawoływań. Zaprowadziła tanecznym krokiem do swojego domu. Kiedy ujrzał jej ojca, powiedział:

,,A zatem, o królu, pragnę twojej córki Tinuviel, jest bowiem najpiękniejszą i najmilszą ze wszystkich panien, o jakich kiedykolwiek śniłem".

Król natomiast nakazał mu z drwiną zdobyć rzecz, której nikomu innemu się nie udało. Samo czytanie tego przez co przechodził i co go spotykało, bolało. Musiał udać się po kłamstwo, by nie odebrali mu życia. Spotkał tam strasznego Tevilda, który był kotem. Stał się jego sługą kuchennym, często poniewieranym i żałował, że tu trafił. W tym czasie jego ukochana pytała matki swojej o losy Berena za którym tęskniła. Niestety jej plany uwolnienia go nie zostały dobrze przyjęte. Król uwięził swoją córkę w specjalnym domku i nakazał czekać, aż o nim zapomni. Opowieść o tym, co robiła była dla mnie pierwszą tak znaną, zmieszaną i zdumiewającą rzeczą jednocześnie. Pomysłowość jej była godna podziwu, tak jak tęsknota za tym, który gdy tańczyła i śpiewała, wpatrywał się w nią z uwielbieniem. Autor w jakiekolwiek poszukiwania, czy przejścia wplata inne opowieści, by postać, czy osobnik, która się pojawia, była nam znana z tego kim, lub czym jest, skąd się wziął i co robi. Tym sposobem jeśli ukazana jest osoba zwykła, choć magiczna, wiemy jak się zachowa i co potrafi. Nawet pies, kiedy przemawiał do uciekającej Tinuviel miał w sobie coś z człowieka. Każda postać, która się pojawiła była zwyczajna i niezwyczajna jednocześnie. Potrafiła pomagać i kuć, choć w dziwny sposób wiedzieli o kogo jej chodziło, gdy o Berenie wspominała. Ciężko się było oderwać od tekstu, gdyż nie było takiej siły ani mocy, która podpowiedziałaby jak się to wszystko zakończy. I choć imiona występujących tu osób początkowo mi się mieszały ze względu na podobieństwo, to później od razu wiedziałam o kogo chodziło. Podpowiedzią były cechy charakteru, które postacie posiadały. Każdy był bowiem inny i znany z pewnej charakterystyki. Powtarzanie tego zapadało mi w pamięci i trudność wymowy imienia zanikała. Nie sądziłam, że opowieści pochłonie mnie na tyle, że z niecierpliwością wyczekuję teraz kolejnego tomu Księgi Zaginionych Opowieści:-)
Naprawdę bardzo ją polecam!

KSIĘGA POWTÓRZONYCH OPOWIEŚCI

No i jest. drugi tom ,,Księgi zaginionych opowieści" - czyli zarazem drugi tom ,,Historii Śródziemia". Czyli taki zbiór różnych prac Tolkiena, które w sumie już znamy, ale znamy w nieco innych formach, więc odkrywamy je jeszcze raz, na nowo. A i z dodanymi elementami, dotąd nam przecież nieznanymi. Więc jeśli jesteście fanami Tolkiena, ten tom, jak i wszystkie pozostałe to takie absolutne musisz to mieć. Choć trzeba przyznać, że jednocześnie nie jest to lektura, jaka wchodzi łatwo, szybko i lekko.

Pora wrócić do Śródziemia raz jeszcze i poznać kolejne opowieści z najwcześniejszych jego dni. Tu spotkacie Berena i Tinúviel (znaną też jako Lúthien), bohaterów najpiękniejszej opowieści miłosnej tego świata. zobaczycie, jak Turambur walczył ze smokiem czy wyruszycie w podróż wraz z Eärendelem. I będziecie świadkami upadku Gondolinu. A na tym wcale przecież nie koniec.

https://ksiazkarniablog.blogspot.com/2023/04/historia-srodziemia-tom-2-ksiega.html