Dorastałem w PRL-u

Dziś  mam dla Was kilka słów o książce pełnej wspomnień... jakich? Dowiecie się, kiedy zapoznacie się z moją opinią. Zatem usiądźcie wygodnie I zaczynamy :)

Książka ta jest zbiorem wspomnień Autora ze znanego okresu, jakim był PRL. Czytając je, poznajemy pana Leona nieco bliżej. A powiem wam, że niezły był z niego gagatek! ;)😁 Czytamy tutaj o jego licznych przygodach. Wyraźnie widać, że nasz bohater/autor, był dumny ze swoich czynów, dokonanych w czasach młodości. Jak się okazuje, nauczyciele Pana Leona byli całkiem odmiennego zdania😅. Przeczytamy tutaj między innymi o tym, jak Pan Zbigniew pracował na budowie, oraz o tym jak zbierał wspólnie z kolegami zarobkowo truskawki i jaki miał patent na pokonanie lęku wysokości, a także jak pewnego razu skończyła się jego wizyta u lekarza. Każda z tych przygód na swoj sposób była niesamowita, niosąc też ze sobą trudne do przewidzenia konsekwencje. Należy tutaj również wspomnieć  o nauczycielach, gdyż w tych wspomnieniach odgrywają bardzo istotną rolę. Przede wszystkim mowa tutaj o Pani Ludomirze. Była wychowawczynią naszego bohatera. Miała też niebywałą umiejętność pojawiania się w najmniej oczekwianych miejscach, wszystkich tym niebywale zaskakując. Ilekroć doszło do owego "niespodziewanego spotkania", wszelkie zdarzenia miały zupełnie inny przebieg, niż ten którego się spodziewano :) Należy też wspomnieć o Hiszpanie i Ebonicie. Każdy z tych nauczycieli był nieco ekscentryczny, jednak mimo wszystko na swój sposób lubiany. Jesteście ciekawi, jakie przygody miał jeszcze Autor? Z czym musiał się na co dzień mierzyć? I przede wszystkim, z perspektywy czasu, jak wspomina okres PRL-u? Jeśli tak, to powinniście koniecznie zapoznać się z tą lekturą.

Teraz opowiem Wam nieco o samej książce. Publikacja zawiera 46 rozdziałów, dzięki którym mamy niepowtarzalną wręcz okazję poznać Autora z jego lat młodzieńczych. Dzięki temu, że nie są one zbyt długie, lekturę czyta się bardzo szybko. Nie mogę nie wspomnieć o tym, ze czytałam ją z dużym zainteresowaniem.  Nie raz też mocno się uśmiałam, co skutkowało tym, że członkowie rodziny podejrzliwie na mnie łypali😅 Im więcej kartek było już za mną, tym bardziej zastanawiałam się, czym bohater mnie jeszcze zaskoczy. I muszę powiedzieć, że pomysłów naprawdę mu nie brakowało😅 On i jego koledzy byli niesamowicie kreatywni, a przy tym odważni i dość pewni siebie. Już na samym początku, zyskali moją sympatię, dlatego też z nieukrywaną przyjemnością czytałam o ich perypetiach.

Bardzo przyjemna lektura, która dostarcza mnóstwa materiałów na temat tego, jak dzieci radziły sobie bez internetu czy komputerów. Dowiadujemy się, jak spędzali czas wolny, jakie mieli marzenia i jak radzili sobie z wyzwaniami czy z pokonywaniem własnych lęków. Choć niektóre z tych zabaw były nawet niebezpieczne, to jednak najcenniejszą rzeczą, która pozostała z tamtych lat, są wspomnienia.  Odpowiednio pielęgnowane  i zachowane, ukazują nam, że mimo trudności, jakie panowały w PRL-u, dzieci były beztroskie i  szczęśliwe. I tym miłym akcentem,  zakończę tę opinię. 

Polecam Wam zapoznanie się z tą historią. A jeśli Wam się spodoba, sięgnijcie również po pozostałe książki Autora. Bardzo dziękuję Panu Zbigniewowi za dedykację i egzemplarz do recenzji. Ponadto ogromnie się cieszę, że miałam przyjemność poznać pisarza osobiście podczas Literackiego Pleneru w Gdyni. Zachęcam Was do czytania a moja ocena to 8⭐️/10 😃📖

„Dorastałem w PRL” to książka, która działa na wyobraźnię jak wehikuł czasu zrobiony z blachy falistej, pociągniętej farbą olejną w kolorze „zgniła zieleń”. Autor wciąga nas w świat, w którym wszystko było trochę krzywe, trochę śmieszne, a trochę niebezpieczne, ale zawsze okraszone humorem i absurdem codzienności. PRL w jego oczach to nie tylko ustrój, który próbował udawać powagę i równość, ale też scena dla najdziwniejszych przygód i małych dramatów, które dzisiaj wydają się zupełnie nieprawdopodobne. To nie jest kolejna książka o „ciężkich czasach”. To raczej zapis życiowych gagów, których nie powstydziłby się ani Stanisław Bareja, ani Monty Python.

Już sam początek – opowieść o Ludomirze, nauczycielce-wychowawczyni, która jest w stanie wyprowadzić z równowagi całą klasę – brzmi jak pilot od serialu o szkolnych buntownikach z PRL-u. Ludomira to postać, która zamiast współpracować z uczniami, próbuje ich ustawić do pionu za pomocą metod tak nieskutecznych, że aż komicznych. A oni, w tym narrator, mają w sobie tyle sprytu i nastoletniej bezczelności, że cała sytuacja zamienia się w coś na kształt „bitwy na inteligencję”, w której brakuje tylko szkolnych memów (gdyby te istniały w latach siedemdziesiątych). Sceny z lekcji, kiedy uczniowie prześcigają się w coraz bardziej absurdalnych argumentach, żeby wyjść na „dobrych” i „pomocnych”, są jak miniaturowe scenki rodzajowe – pełne błyskotliwych ripost, przerysowanych gestów i ironii.

Nieco dalej poznajemy Ebona, czyli nauczyciela prac ręcznych, który zyskał swoje przezwisko, bo twarzą przypomina ebonitowy klocek – sztywny, poważny i nieco matowy. Ebonit wciąga uczniów w swoje fantastyczne pomysły, które często kończą się katastrofą. Jedna z najlepszych scen to moment, w którym bohaterowie, w ramach niewinnej pomocy, prawie pozbawiają go zdrowia, gdy lina z maszyną wymyka się spod kontroli. W efekcie nauczyciel ląduje głową w drzwiach od toalety, jakby nagle próbował prowadzić dialog filozoficzny z muszlą klozetową. To nie jest zwykła wspomnieniowa anegdota – to jest gag, który w innym wydaniu mógłby trafić do „Misia” albo „Alternatyw 4”.

Narracja autora to prawdziwa perełka – jest pełna dystansu do siebie i do świata. On nie próbuje robić z siebie bohatera. Wręcz przeciwnie – często portretuje siebie jako sprytnego, ale lekko fajtłapowatego dzieciaka, który w każdej sytuacji potrafi znaleźć powód do śmiechu. Dzięki temu, zamiast patetycznej opowieści o „trudach dzieciństwa w PRL-u”, dostajemy coś na kształt szkolnej kroniki psotników, gdzie humor wynika z naturalnej nieporadności życia i ciągłego ścierania się wyobraźni z twardą rzeczywistością.

Jednym z najbardziej zabawnych wątków jest chemiczna eksplozja w umywalce, kiedy autor i jego koledzy przypadkiem odkrywają, że nauka może być widowiskowa – zwłaszcza gdy w grę wchodzą metale lekkie, woda i ogień. Opis tej sytuacji jest tak plastyczny, że niemal czuje się zapach przypalonej grzywki nauczyciela chemii (znanego jako Hiszpan). W tym momencie przypomina się scena z kreskówki, kiedy bohater stoi w dymie, a jego włosy sterczą we wszystkie strony jak świeżo po eksplozji dynamitu. To jest właśnie urok tej książki – każda historia ma w sobie tyle humoru i energii, że czytelnik sam czuje się częścią tej bandy łobuzów, którzy potrafili zamienić każdą lekcję w przygodę.

Nie brakuje też opowieści o „wielkich eksperymentach” z dorosłością, jak choćby o destylacji własnoręcznie przygotowanego zacieru. Bohaterowie podchodzą do tego z takim zapałem, jakby odkrywali nowy pierwiastek, a tymczasem ich największym osiągnięciem jest kac i świadomość, że rzodkiewka to zły pomysł na zakąskę. Zresztą, cała chemiczna przygoda to majstersztyk – nie tylko ze względu na śmiech, jaki wywołuje, ale też na to, że oddaje ducha tamtych czasów. Bo w PRL-u, jeśli czegoś nie było, to trzeba było to zrobić samemu – nawet jeśli oznaczało to „laboratorium” w szkolnej pracowni.

Książka bawi, ale nie jest to humor pusty. Pod spodem kryje się opowieść o dzieciakach, które w szarym świecie PRL-u potrafiły znaleźć barwy życia. Widać tu przyjaźń, solidarność i pomysłowość, która czasem balansuje na granicy absurdu. Na przykład historia z krowami Raczkowskiego to niemal western przeniesiony na polską wieś. Zamiast kowbojów mamy ekipę nastolatków, zamiast stada dzikich koni – krasule, które wyruszają na spontaniczny marsz wolności po miasteczku. A w tle jamnik Psota, który w swojej pasji tarzania się w krowich plackach mógłby zdobyć złoty medal w kategorii „najbardziej beztroski pies roku”.

Podczas lektury nie sposób nie zauważyć, jak zręcznie autor łączy humor z nutą nostalgii. Nie idealizuje tamtych czasów, ale też nie rozlicza ich gorzko. Dla niego PRL jest sceną, na której każdy dzień był spektaklem z niespodzianką – trochę śmiesznym, trochę dziwnym, ale zawsze wartym zapamiętania. Dzięki barwnym opisom i lekkiej narracji czytelnik przenosi się w świat, gdzie zwykła droga do szkoły mogła zamienić się w tor przeszkód, a wyprawa po mleko w sąsiedztwie kończyła się wyścigiem z wściekłą krasulą.

Całość czyta się jak serię opowieści przy ognisku, kiedy ktoś z uśmiechem wspomina swoje młode lata, a słuchacze wybuchają śmiechem, bo nie mogą uwierzyć, że to wszystko wydarzyło się naprawdę. Autor pisze tak, jakby miał naturalny talent do opowiadania dowcipów – każde zdanie jest pełne drobnych smaczków i złośliwych, ale ciepłych obserwacji.

To książka, która rozbawi zarówno tych, którzy pamiętają tamte czasy, jak i tych, którzy znają je tylko z filmów i opowieści rodziców. Jest jak pudełko starych zdjęć, z którego wysypują się wspomnienia – czasem absurdalne, czasem odrobinę szalone, ale zawsze autentyczne. I przede wszystkim – jest to książka, która udowadnia, że nawet w najbardziej szarych czasach można było przeżyć życie na kolorowo, jeśli miało się do tego odrobinę wyobraźni, paczkę lojalnych kumpli i niegasnący apetyt na przygody.