Walerian Borowczyk

Walerian Borowczyk - biografia, życie i twórczość

Scenarzysta, reżyser, pisarz, artysta plastyk Walerian Borowczyk przyszedł na świat 2 września 1923 r. w Kwilczu. Uważany jest za największego na świecie twórcę artystycznego kina erotycznego, współtwórcę polskiej szkoły plakatu, polskiej szkoły animacji oraz pioniera surrealistycznego kina absurdu. Laureat wielu nagród za twórczość plastyczną i filmową, a także honorowych odznaczeń m.in. Złotego Medalu Prezydenta Włoch i nagrody Maxa Ernsta za całokształt twórczości w dziedzinie filmu animowanego. W czasie II wojny światowej, jako nastoletni chłopak, pracował przymusowo w lubońskich Zakładach Ziemniaczanych. Po wojnie rozpoczął w Poznaniu przyspieszoną edukację. Po zdaniu matury chciał rozpocząć studia polonistyczne na Uniwersytecie Adama Mickiewicza; w poczet studentów przyjęła go jednak krakowska ASP, na której egzaminy odbywały się we wcześniejszym terminie. Już w czasie studiów na wydziale malarstwa i grafiki projektował plakaty dla teatru i filmu oraz publikował w różnych czasopismach rysunki satyryczne. Realizował także amatorskie filmy animowane. Dyplom uzyskał w 1951 roku. Dwa lata później opublikował z Janem Tarasinem album „Rysunki satyryczne”. W 1956 roku otrzymał Polską Nagrodę Narodową za cykl litografii „Nowa Huta”. Przełomem okazało się spotkanie w redakcji „Szpilek” z Janem Lenicą, szefem graficznym tego czasopisma. Borowczyk pokazał mu swoje amatorskie filmy animowane i zaraził Lenicę pasją do tego gatunku sztuki. W 1957 roku zrealizowali wspólnie film „Był sobie raz” (ruchomy kolaż wycinanek z papieru), który przyniósł im międzynarodowy rozgłos. Przez kolejne dwa lata zrealizował wspólnie z Lenicą jeszcze kilka innych głośnych tytułów, by w 1957 na stałe przenieść się wraz ze swoją żoną do Paryża. We Francji Borowczyk początkowo realizował kolejne filmy animowane, nadal eksperymentując z wieloma technikami realizacyjnymi, by po kilku latach poświęcić się kinu aktorskiemu mówiącemu o erotyce. W 1966 zrealizował jeszcze krótkometrażowy, za to w pełni aktorski film „Rozalia”. Główną rolę zagrała żona Borowczyka – Ligia. Film uhonorowano kilkoma znaczącymi nagrodami, w tym Srebrnym Niedźwiedziem w Berlinie. Dwa lata później zrealizował swój pierwszy pełnometrażowy film „Goto, wyspa miłości”, w którym główną rolę żeńską również zagrała jego żona. Zrealizowane w 1974 roku „Opowieści niemoralne” ugruntowały jego pozycję jako największego twórcę artystycznego kina erotycznego. Rok później powierzono mu reżyserię adaptacji powieści Stefana Żeromskiego „Dzieje grzechu”. Przez następne lata kontynuował swą pasję, realizując 10 pełnometrażowych filmów. Borowczyk był twórcą absolutnym swych filmów, nie tylko reżyserem i scenarzystą, ale też scenografem. Narzucał nawet sposób fotografowania. Do jednego ze swoich filmów sam zrobił zdjęcia, ponieważ nie znalazł odpowiedniego operatora. Był również autorem plakatów do swoich filmów, a nawet zwiastunów kinowych. Pod koniec życia zaczął jednak realizować inne młodzieńcze marzenia – pisanie książek. Zmarł 3 lutego 2006 r. w Paryżu w wyniku komplikacji wywołanych chorobą serca. Kalina Beluch