Wszyscy mamy tajemnice. Wywiad z Agatą Czykierdą-Grabowską

– W dużym mieście zbrodni jest tyle, że ich indywidualny charakter traci na wadze. Powszednieje. W małych miasteczkach i wsiach zbrodnie są o wiele bardziej uwypuklone, bo dotyczą ludzi, których mniej lub bardziej znamy – mówi Agata Czykierda-Grabowska, autorka książki Oddaj to nocy. 

Powroty do przeszłości często bywają trudne? 

To chyba zależy od tego, do jakiej przeszłości musimy wrócić. Do tej dobrej wracamy z chęcią i przyjemnością, o trudnej najchętniej byśmy zapomnieli, ale czasami jesteśmy zmuszeni się z nią skonfrontować, w przeciwnym razie nie uleczymy siebie, albo relacji z bliskimi. 

Jednak Olga, bohaterka Pani książki Oddaj to nocy, bez wahania postanawia pomóc dawnemu przyjacielowi i chłopakowi. Każdy zasługuje na sprawiedliwość?

Jeśli chodzi o naszego bliskiego, to sprawa nigdy nie jest zero-jedynkowa. Nawet jeśli w teorii i praktyce nie tolerujemy patologicznych zachowań jak w przypadku Mateusza jazdy po alkoholu.

Łatwo przychodzi nam ocenianie innych?

To chyba jedna z tych mniej fajnych cech ludzi w ogóle. Bardzo łatwo przychodzi nam ocenianie innych na podstawie pierwszego wrażenia, niesprawdzonych plotek czy przypadkowych spotkań. Zazwyczaj też bardzo mocno trzymamy się tych naszych fałszywych wyobrażeń, bo bardzo mocno zakorzeniają się w naszej świadomości.

Osadza Pani akcję powieści w małej miejscowości. Takie miejsca lepiej oddają atmosferę tajemniczej zbrodni niż wielkie metropolie?

Zdecydowanie. W dużym mieście zbrodni jest tyle, że ich indywidualny charakter traci na wadze. Powszednieje. W małych miasteczkach i wsiach zbrodnie są o wiele bardziej uwypuklone, bo dotyczą ludzi, których mniej lub bardziej znamy.

Gdy Olga zaczyna swoje śledztwo, odkrywa coraz więcej tajemnic. Tragiczny wypadek samochodowy to zaledwie wierzchołek góry lodowej...

Na pewno nie spodziewała się takiego przebiegu wypadków i finału swojego amatorskiego śledztwa. Chciała po prostu oddać ostatnią przysługę dawnemu przyjacielowi i pierwszej miłości.

Tropy wiodą Olgę do rodziny, która zginęła w wypadku. Największe dramaty zawsze rozgrywają się za zamkniętymi drzwiami?

Takich dramatów są tysiące. Najstraszniejsze jest to, że przyczyniają się do nich najbliżsi. Rodzice znęcają się nad dziećmi, współmałżonkowie nad sobą nawzajem, dorosłe dzieci nad rodzicami… Takie dramaty bardzo często prowadzą do zbrodni.

Śledztwa prowadzone na własną rękę niosą pewne zagrożenia? Na jakie niebezpieczeństwa można się wówczas narazić?

Możemy stanąć na drodze komuś, kto za wszelką cenę chce ukryć zbrodnię – czy to ze względu na siebie, czy też z uwagi na bliskie mu osoby.

Czytaj również: Agata Czykierda-Grabowska - cytaty

Tytuł Pani powieści jest bardzo enigmatyczny i nawiązuje do mrocznego wierszyka, który pojawia się na stronach książki. Co należy oddać nocy?

Wszystkie tajemnice, które mogą ujawnić niezbyt ciekawy życiorys członka rodziny Borkowskich.

Komisarz Ligocki, prowadzący sprawę śmiertelnego wypadku twierdzi, że nie ma czegoś takiego jak zwyczajna, normalna rodzina.

Ja też tak uważam. Ludzie nie są po prostu „zwykli”. Wszyscy mamy jakieś tajemnice, niekoniecznie takie mroczne jak rodzina Borkowskich, ale takie, którymi nie chcemy się dzielić z obcymi.

Szukanie sprawiedliwości jest przereklamowane?

Absolutnie nie. Zawsze warto szukać sprawiedliwości, ponieważ to nasz obowiązek jako cywilizowanego społeczeństwa.

Wszyscy też zasługujemy na prawdę...

I właśnie tu możemy stwierdzić, że czasami prawda jest przereklamowana – tym bardziej ta, która może kogoś skrzywdzić i nikomu nie przyniesie korzyści.

Czy wraz z książką Oddaj to nocy nadszedł w Pani twórczości czas na mroczniejsze, literackie klimaty? Czy kolejna Pani książka również będzie thrillerem?

Zawsze chciałam sprawdzić się w tym gatunku. Najbardziej interesowały mnie historie, których akcja dzieje się w małych, hermetycznych społecznościach. Bardzo ciekawymi tematami są również tajemnicze zaginięcia ludzi, po których nie zostaje nawet ślad.

Jak wyglądają przygotowania do pisania thrillera?

Bardzo podobnie do pisania romansu czy powieści obyczajowej. Najważniejsze, żeby na zakończenie wszystko nabrało spójnego kształtu. I tego się trzymam (śmiech).

A research? Czy do napisania książki Oddaj to nocy robiła Pani drobiazgowy research? 

Przy pisaniu tej powieści inspirowałam się prawdziwymi wydarzeniami. Jednym z nich był tragiczny w skutkach wypadek samochodowy czteroosobowej rodziny. Kolejnymi autentycznymi wydarzeniami są morderstwa młodych dziewcząt na Pomorzu, przy czym dodam, że w mojej książce to zupełnie fikcyjne postaci i nie ma tam szczegółów, które ich dotyczą.

Na pewno przy pisaniu „Oddaj to nocy” musiałam zdobyć kilka profesjonalnych informacji, jak sposób oględzin miejsca zbrodni czy kwalifikacja w kodeksie karnym czynu zbrodniczego.

Olga to świetna bohaterka: zorganizowana, bystra i inteligentna dziennikarka. Czy poznamy jej dalsze losy? 

Nie wykluczam takiej ewentualności, ale na razie ogranicza mnie brak czasu.

Powieść Oddaj to nocy kupicie w popularnych księgarniach internetowych: