Pozwólcie nam krzyczeć część 2
Stanisława Fleszarowa-Muskat

W drugim tomie ,, Pozwólcie nam krzyczeć" Stanisławy - Fleszarowej - Muskat obok wojennych losów Magdaleny na pierwszy plan wysuwa się historia Piotra - komunisty, człowieka, dla którego, mimo że pochodzą z różnych środowisk, dziewczyna zapomina o warszawskim narzeczonym. Niemcy nie odnoszą już tak spektakularnych sukcesów, wojna na wszystkich frontach zaczyna się zmieniać na korzyść aliantów. W małym niemieckim miasteczku nasilają się problemy z jedzeniem, a pobliskie Monachium jest regularnie bombardowane. Wśród robotników także rodzi się ruch oporu: Piotr i Gaston wysadzają most i jadący na nim pociąg z amunicją. Na skutek licznych przesłuchań, podejrzenie pada na Magdalenę z racji bliskich relacji, które łączą ją z Piotrem. Z katowni gestapo, po serii brutalnych przesłuchań, uratowała ją interwencja Frau Hochmeier. Dzięki pomocy Ernesta Waldemara ucieka z Niemiec i dociera do Krakowa. Wojna wciąż szaleje, Magdalena w końcu zaczyna wierzyć w wiadomość, którą usłyszała jeszcze w Niemczech - nie ma już Warszawy, została całkowicie zniszczona. Dziewczyna nie wie, co się stało z jej bliskimi, ale na przekór wszystkim i wszystkiemu postanawia pojechać nawet na te ruiny i zgliszcza. Żeby zobaczyć na własne oczy. Na peronie spotyka rannych niemieckich żołnierzy - młodych chłopców, których Vaterland wysłała do obcych krajów, żeby zabijali, żeby wracali jako zwycięzcy. Wrażenie robią raczej wzruszające, a wcześniej jeden z nich zaczyna krzyczeć na znak protestu wobec bezsensownej śmierci, bezsensownej ofiary z życia( poruszająca scena, gdy Magdalena karmi go jabłkiem). ,, Pozwólcie nam krzyczeć" autorka oparła częściowo na własnych przeżyciach i doświadczeniach wojennych. Dwutomowa powieść jest początkiem trylogii. Nie wiem, o czym są pozostałe części, ale jak dla mnie te dwa tomy to jeden wielki protest przeciwko jakimkolwiek wojennym działaniom. Przestrzega przed nimi, bo jakże ciężko zachować człowieczeństwo w tak trudnych czasach. Autorka swoją sympatię rozkłada po równo: są Niemki, które oczekują narodzin dziecka, powrotu męża i syna. Są wśród nich matki i żony, ale także takie które są zwolenniczkami nazistowskich idei. A podczas wojny przegrywają wszyscy( np. rozpada się małżeństwo Erny, Philomena popełnia samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości i tęsknoty za muzyką, Ernst Waldemar i Magdalena - obydwoje nie mogą sobie pozwolić na uczucie, które w innych czasach miałoby realne szanse). Wojna to czas próby dla wszystkich: dla tych, co wygrywają i dla tych, co są pokonani. Wśród nich zawsze zaś będą ludzie porządni i tacy, którzy nie sprostają wyzwaniu. Magdalena i jej przyjaciele spotkali na swojej drodze obydwa rodzaje : Erna pomogła uciec Piotrowi po akcji sabotażowej, ale będą i tacy l którzy na dźwięk obcego języka pobiegną z donosem na gestapo. Książka porusza temat propagandy i obowiązku myślenia na własny rachunek: (historia doktora Heuslera, który twierdzi, że Auschwitz to miasteczko, w którym Żydzi mogą bezpiecznie przeczekać wojnę oraz Erny, która nie przyjęła od uwielbianego męża żydowskiej sukienki). Książka ta jest z pewnością inna, niż znane nam przede wszystkim z lektur szkolnych historie wojenne. Jest spokojna, chociaż ciągle coś się dzieje. Zawiera wiele celnych przemyśleń i uwag o życiu czy charakterze człowieka. Napisana jest bardzo pięknym, niezwykle plastycznym językiem. Maleńki jej minus polega na tym, że brak w niej tłumaczeń niemieckojęzycznych zwrotów. Komuś, kto nie pamięta już nawet szkolnego niemieckiego może to czasem przeszkadzać. Warta przeczytania. Z pewnością będę do niej wracać.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)