Recenzja książki: Artyści mówią. Wywiady z mistrzami malarstwa

Recenzuje: Justyna Gul

Droga ku poznaniu

Współczesne malarstwo polskie, szczególnie to z pogranicza symboliki i surrealizmu, bardzo często jest większości nieznane, niezrozumiałe i odrzucane. Tymczasem na rynku sztuki dzieła rodzimych twórców osiągają zawrotne ceny, są oni doceniani przez krytyków, wystawiani w galeriach sztuki. Jak sprawić, aby obrazy, grafiki znakomitych i utalentowanych Polaków stały się bliskie naszemu sercu? Znając życiorys człowieka, lepiej rozumiemy jego pracę – mówi Jacek Sienicki  i właśnie to poznanie i zrozumienie jest kluczem do bliskości i przywiązania.

Artyści mówią. Wywiady z mistrzami malarstwa Elżbiety Dzikowskiej to pierwszy z tomów rozmów z artystami, opublikowany przez Rosikon Press. W serii, w wersji papierowej ukazały się ponadto Wywiady z mistrzami grafiki, autorstwa również Elżbiety Dzikowskiej oraz Wywiady z mistrzami grafiki Hanny Marii Gizy. Teraz, dzięki autorce, mamy szansę poznać nie tylko wspomniane życiorysy artystów, ale również dowiedzieć się, co czują, co myślą, jak tworzą i po co tak naprawdę to robią.

Zdzisław Beksiński, Jan Berdyszak, Tadeusz Brzozowski, Józef Czapski, Jan Dobkowski, Tadeusz Dominik, Edward Dwurnik, Wojciech Fangor, Stanisław Fijałkowski, Stefan Gierowski, Aleksandra Jachtoma, Łukasz Korolkiewicz, Jerzy Mierzejewski, Jarosław Modzelewski, Jerzy Nowosielski, Roman Opałka, Teresa Pągowska, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Jonasz Stern, Barbara Szubińska, Leon Tarasewicz, Jan Tarasin, Tomasz Tatarczyk, Hanna Zawa-Cywińska – to nazwiska mistrzów malarstwa, którzy otwierają się przed Elżbietą Dzikowską, pozwalając i nam zajrzeć w głąb ich duszy. Rozmowy, które składają się na album, powstawały na przestrzeni wielu lat i, niestety, niektórych artystów nie ma już wśród żyjących. Pozostały jednak ich zapadające w pamięć słowa, a także ich obrazy – dzieła w których zawarte jest całe ich życie.

Zbiór wywiadów rozpoczyna rozmowa ze zmarłym już twórcą, który na przestrzeni lat dokonał rzeczy niesłychanej – stał się rozpoznawalnym i wzbudził zainteresowanie masowego odbiorcy, zazwyczaj dość  obojętnego na sztukę nowoczesną. Mowa tu o Zdzisławie Beksińskim, który mówił: śmiertelnie się nudzę, kiedy przez godzinę nie mogę malować, przyznając, że malowanie jest dla niego wszystkim, istotą jego życia. Poznajemy artystyczną drogę malarza, którą było dochodzenie po pewnej krzywej do tego, co może od początku czekało na końcu tej drogi, a więc do malarstwa. Wysłuchamy także Jana Berdyszaka, dla którego pustka to biała kartka czekająca na kreskę oraz Tadeusza Brzozowskiego, członka Grupy Krakowskiej, który nie tylko  uprawiał malarstwo, rysunek czy tworzył scenografię ale i projektował tkaniny. Na określenie jednego z najbardziej znanych, a zarazem nieznanych malarzy, w pełni zasłużył Józef Czapski, który mimo zamieszkania w Maisons-Laffitte we Francji, mówił z przekonaniem Jestem Polak i koniec.

Elżbieta Dzikowska przybliży nam też sylwetkę Jana Dobkowskiego, jednego mistrzów rysunku erotycznego, pokonując w szybkim tempie drogę od mistycyzmu. Sam malarz przyznaje jednak w rozmowie: Tworzę nastrój. Jest on elementem intymności, tak jak intymność – nastroju. Erotyka to nie tylko bliskie kontakty między ludźmi. Płodność to erotyka, która dotyczy całego świata, także zwierząt, roślinności. Tadeusz Dominik z kolei przyznaje, że jest etatowym optymistą w malarstwie, zaś Łukasz Korolkiewicz zdradzi, dlaczego tak bardzo fascynuje go malarstwo Jana Vermeera.

Nie sposób tu przytoczyć słów wszystkich artystów czy opowiedzieć choćby ułamek ich fascynującego życia, poświęconego sztuce. Jedno jest pewne: Artyści mówią... Elżbiety Dzikowskiej to dopiero początek naszej przygody ze sztuką, bowiem nie wyobrażam sobie, by ktoś po wysłuchaniu tak interesujących wywiadów z mistrzami nie poszukiwał wiedzy na temat malarstwa współczesnego i jego twórców. Audiobook Elżbiety Dzikowskiej to katalizator, wyzwalający w czytelnikach miłość do malarstwa przede wszystkich dlatego, że pozwala je zrozumieć. Staje się tym samym pozycją, do której się wraca, poszukując nowych doznań i wciąż zwracając uwagę na nowe aspekty twórczości mistrzów. Pragnęłabym jednak zobaczyć jeszcze książkę w tradycyjnej wersji, wraz z dołączonymi pracami artystów. Artystów, którzy przecież na co dzień przemawiają do nas obrazami…