Alfred i Emily
Doris Lessing

Alfred i Emily jest rozrachunkiem z przeszłością i próbą zrozumienia własnych korzeni. W pierwszej części autorka opowiada o wyobrażonym życiu swych rodziców, takim, jakie mogłoby być, gdyby nie pierwsza wojna światowa. W drugiej przedstawia rzeczywiste losy ludzi okaleczonych fizycznie i psychicznie przez wojnę. Lessing twierdzi, że nigdy tak naprawdę nie znała swoich rodziców, bo ich życie uległo gruntownej zmianie w obliczu konfliktu i nigdy już nie byli tymi samymi ludźmi, co przed wojną - ojciec doznał dotkliwych obrażeń i do końca życia cierpiał z powodu kalectwa i był ciężko schorowanym człowiekiem, matka zaś straciła na wojnie ukochanego. Noblistka zastosowała ciekawy zabieg literacki, dzieląc powieść na dwie części. W pierwszej wyobraża sobie i opisuje losy rodziców takimi, jakie mogłyby być, gdyby wojna nigdy nie miała miejsca. Druga część jest poświęcona jest rzeczywistym losom Alfreda i Emily. Lessing wyobraża sobie pierwsze spotkanie rodziców, kiedy mają po kilkanaście lat, na meczu krykieta w 1902 r., ale chociaż mają wspólnych znajomych, nie połączy ich nić serdecznej przyjaźni ani uczucie. Ich znajomość będzie trwać z przerwami wiele lat, lecz mając odmienne ambicje życiowe, wybiorą zupełnie odmienne ścieżki. Postać Emily zarysowana jest wyraźnie, jakby Lessing starczyło wyobraźni, żeby dokładnie opisać jej charakter i życiowe pragnienia. Ambitna i zdolna dziewczyna pochodząca z dobrze sytuowanej klasy średniej sprzeciwi się woli ojca i zostanie pielęgniarką. Będzie musiała przy tym znosić biedę i upokorzenia, bo ojciec nie będzie wspierał jej finansowo. Zostanie przełożoną pielęgniarek w londyńskim szpitalu, ale po wyjściu za mąż nie będzie kontynuować kariery zawodowej, prowadząc gnuśną egzystencję pani domu. Dopiero przedwczesna śmierć męża wyzwoli jej energię i zdolności organizacyjne. Emily, za pieniądze odziedziczone w spadku, założy sieć szkół dla dzieci z ubogich rodzin i bez reszty poświęci się pracy charytatywnej. Druga część, zbudowana ze strzępków zapamiętanych przez Lessing, lub przekazanych jej, faktów i zdarzeń. Rodzice Lessing zachęceni przez rząd brytyjski wyjeżdżają do Południowej Rodezji, ówczesnej kolonii imperium brytyjskiego. Ciężar utrzymania rodziny, domu i farmy spada na barki matki Lessing, która walczy z przeciwnościami - niesprzyjającym klimatem, sytuacją polityczną, biedą i chorobą męża. Pomimo piętrzących się problemów z kart powieści wyłania się nieco sentymentalny obraz afrykańskiej egzystencji rodziny Lessing - szczęśliwej pomimo trudnych warunków bytowych. Nie brak również z pietyzmem odmalowanych opisów przyrody, dywagacji na temat odmiennej kultury i obyczajów. Chociaż autorka przedstawia powieść jako antywojenny manifest, jest ona przede wszystkim poruszającym studium kobiecych charakterów, bo też kobiece postaci - począwszy od matki Lessing - wysuwają się na pierwszy plan. Doskonale opisana jest obyczajowość epoki edwardiańskiej i moralny gorset, który nie pozwalał zaoferować kobietom nic innego poza rolą przykładnej żony i matki. Matka Lessing, wyłamując się z tej roli, burzyła ustalony porządek. Kapitalne są portrety na wskroś edwardiańskiej matrony, przyjaciółki Emily, z jej zaściankowością i uprzedzeniami, a także jej córki walczącej o to, aby być równie niezależną jak Emily. Powieść jest interesującym studium kobiecych charakterów (Emily, jej przyjaciółki, walczącej o niezależność, oraz matki przyjaciółki - edwardiańskiej matrony). To książka na wskroś kobieca i kobieco subtelna, starająca się uchwycić proces emancypacji kobiety w niesprzyjających dla niej warunkach. Przekład: Anna Kołyszko

Informacje dodatkowe o Alfred i Emily :

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Data wydania: b.d
Kategoria: Literatura piękna
ISBN: 9788308043882
Liczba stron: 320