Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej
Katarzyna Droga

Marszałek Piłsudski, Dziadek dla swoich żołnierzy, bohater, bojownik o niepodległość. Każdy zna jego pomnik stojący przy bocznym wejściu do Belwederu, który przedstawia Marszałka w wojskowym płaszczu, opartego o szable z troską patrzącego na ojczyznę. O Marszałku Piłsudskim powstało wiele monografii, o jego działalności dla Polski jeszcze więcej. Natomiast mało kto pisał o kobietach jego życia, zwłaszcza o towarzyszce jego życia Aleksandrze „Oli” Szczerbińskiej. To właśnie o tej kobiecie postanowiła napisać Katarzyna Droga w swojej książce „Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej”, wydanej przez Wydawnictwo Znak.

Aleksandra Szczerbińska poznaje Józefa „Ziuka” Piłsudskiego, przywódcę PPS-u, podczas prezentacji składu broni. Aleksandra jest działaczką PPS-u – Polskiej Partii Socjalistycznej.
Razem w innymi kobietami przewozi broń pod obszernymi sukniami, w gorsecie przemyca materiały wybuchowe, w Warszawie organizuje składy broni, bierze udział w napadach na złoto carskie, za które zakupywana jest dalsza broń i wykupywani są więźniowie.

Olę i Ziuka już od 1901 łączy przyjaźń. Jest to przyjaźń pomiędzy młodą dziewczyną, idealistką i starszym od niej o 16 lat legendarnym bojownikiem o wolność Polski. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że Józef Piłsudski ma już żonę, mieszkającą w Krakowie Marię.

Walka o niepodległość często rodzielała tych dwoje towarzyszy. Działając w konspiracji Aleksandra trafia do więzienia. Jest to jej pierwszy, ale nie ostatni pobyt w więziu za działalność patryjotyczną.

W Kijowie w 1908 rozpoczyna się kolejny etap życia Aleksandry, zacieśnia się również jej więź z Józefem. To właśnie w Kijowie Józef wyznaje Aleksandrze miłość i prosi, aby mimo, że nie jest wolnym mężczyzną, dzieliła z nim życie. Towarzyszka Ola, została najbliższą współpracowniczką Komendanta.
Lata do wybuchu I Wojny Światowej są dla Aleksandry i Józefa czasem ogromnie pracowitym. Organizują Związek Strzelecki, w ramach którego powstaje pierwsza kobieca służba w wojsku. Na czele jednego z żeńskich oddziłów wywiadowczych staje Aleksandra Szczerbińska. Kobieca służba przechodzi przez taki sam rygorystyczny plan szkoleń co mężczyźni, uczą się czytania i tworzenia map, taktyki wojskowej, składania i rozbrajania bomb. Te oddziału wzieły udział w walkach w czasie I Wojny Światowej. Przyszły Marszałek w czasie wojny nie tylko ustalał strategię, ale przede wszystkim prowadził grę polityczną, mająca na celu utworzenie Niepodległej Polski.  Grę tę przypłacił wiezieniem w twierdzy w Magdeburgu. W tym czasie Aleksandra urodziła ich pierwszą córkę Wandę.

Rok 1918 przywrócił Polsce niepodległość, a Oli zwrócił Ziuka. Mimo, iż Piłsudski nadal był mężem innej kobiety, to z nią, Olą i ich córką spędzał wolne chwile, kiedy nie pracował dla Polski. W roku Cudu nad Wisłą Aleksandra urodziła Józefowi drugą córkę Jadwigę. Półtora roku później w księgach parafialnych zapisano, że 25 października 1921 roku, Aleksandra Szczerbińska, panna lat 39, poślubiła Józefa Piłsudskiego, Naczelnika Państwa, wdowca lat 55.

Alksandra jest panią Marszałkową Piłsudską, ale nie jest „żoną przy mężu”. Angażuje się w działalność charytatywną, jest założycielką i działaczką wielu towarzystw pomagających wdowom po żołnierzach, kobietom po przejściach. Wokół niej skupia się życie towarzyskie i polityczne. Do niej przychodzą petenci z prośbą o interwencję u Marszałka. Lata aż do śmierci Marszałka są słodko-gorzkie. Przez słodkie lata życia w Milusinie po wypełnione pracą i samotnością dni w Belwederze.

Śmierć Marszałka wywraca po raz kolejny życie Aleksandy do góry nogami. Razem z córkami wyjeżdża z Warszawy i osiedla się Kamiennym Dworze na Podlasiu, gdzie zastaje ją wybuch II Wojny Światowej.
Powrót do Warszawy, następnie wyjazd do Wilna i stamtąd do Rygi, Szwecji i ostatecznie emigracja w Londynie. Aleksandra Piłsudska, wdowa do Marszałku miała już nigdy nie wrócić do Polski.

Katarzyna Droga stworzyła na podstawie źródeł historycznych, opowieści ludzi którzy znali Aleksandrę oraz jej osobistych Wspomnień niezwykle plastyczny obraz tej niezwykłej kobiety. Życiorysem Aleksandy można by obdarować kilka osób, a i tak by jeszcze zostało.

Aleksandra dzieliła los wielu kobiet początku XXw, walczących o niepodległość naszej Ojczyzny. Wszyscy wiedzą o Pierwszej Kadrowej, o Legionach, ale mało kto pamiętach o tych setkach, tysiącach bezimiennych kobiet, które przemycały broń, służyły jako kurierki, sanitariuszki, a nierzadko szły w bój razem z mężczyznami.

Mogę z czystym sumieniem polecić tę pozycję, zwłaszcza w setną rocznicę odzyskania Niepodległości.

Dziękuję Wydawnictwu Znak za możliwość przeczytania tej książki, przed jej oficjalną premierą.

Informacje dodatkowe o Kobieta, którą pokochał Marszałek. Opowieść o Oli Piłsudskiej:

Wydawnictwo: Znak
Data wydania: 2018-04-04
Kategoria: Historyczne
ISBN: 9788324093816
Liczba stron: 368
Język oryginału: polski
Dodał/a opinię: Malgorzata Nowak