Papusza
Angelika Kuźniak

Piękna i smutna opowieść o Bronisławie Wajs - Papuszy - Cygance, która miała ogromne marzenia i prawie je spełniła. Ale to nie przyniosło jej szczęścia. "Papusza" to tez opowieść o świecie, którego już nie ma, to wycinek tragicznej historii Romów. Papusza już od dziecka była inna - nadwrażliwa, dostrzegała więcej niż inni. Miała też ogromne marzenie: chciała nauczyć się czytać. I wbrew swojej matce, wbrew innym Cyganom z ich taboru, dopięła swego - nauczyła się czytać. Była tez wprawiona w "cygańskim" rzemiośle: umiała wróżyć, umiała kraść kury. Do tego była piękną kobietą - dlatego ciężko było się jej opędzić od amantów. Ale tu też nie zaznała szczęścia. Pierwszy mąż po pewnym czasie odesłał ją do matki, drugi zaś - Dyźko - porwał Papuszę i żył z nią wbrew jej woli. Był brutalny, często bił Papuszę; jednak ona starała się być dobrą cygańską żoną, nigdy się nie skarżyła na niego. W miarę dostatnie życie Papuszy i Dyźka przerywa wojna. O tym okresie Papusza opowiada niechętnie, bo wracają wtedy do niej obrazy głodu, chorób (chorowała na tyfus) i strasznych mordów na Cyganach, których była świadkiem. A po wojnie wszystko zaczęło się zmieniać. To wtedy do taboru Wajsów dołączył Jerzy Ficowski, poeta i badacz kultury cygańskiej, wprowadzony do cygańskiej społeczności przez "Poruczniko", Edwarda Czarneckiego. I to on odkrył talent Papuszy, namówił ją, żeby zapisywała "piosenki". Po opuszczeniu cygańskiego taboru Ficowski koresponduje z Papuszą. To dzięki staraniom Jerzego Ficowskiego ukazują się pierwsze artykuły na temat kultury romskiej oraz pierwsze wierze Papuszy (czarowały one m.in. Juliana Tuwima, który zaczął korespondować z Papuszą i wielokrotnie jej pomagał w różnych sprawach). I od tych pierwszych publikacji zaczął się ferment w społeczności romskiej. Od tego czasu Cyganie oskarżają Papuszę o zdradę, co prowadzi niemalże do samosądu po wydaniu tomiku jej wierszy. Odtąd Papusza nie zazna spokoju, będzie odtrącona przez innych Cyganów. Te wydarzenia odbiją się też na jej zdrowiu, kilkukrotnie trafi do szpitala psychiatrycznego. Czytałam tę książkę ze ściśniętym sercem: jakie życie miała ta wrażliwa, utalentowana kobieta? Przez nikogo nierozumiana, wielokrotnie wyszydzana przez swoich współplemieńców, nieszczęśliwa, wyklęta. Czy gdyby miała dobre, szczęśliwe życie, to napisałaby tak przejmujące wiersze? "Cała ta poezja to duża reklama, a mały interes".

Informacje dodatkowe o Papusza:

Wydawnictwo: Czarne
Data wydania: 2013-08-14
Kategoria: Inne
ISBN: 978-83-7536-501-6
Liczba stron: 168
Dodał/a opinię: enigma1