Chrobot
Tomasz Michniewicz

Tomasz Michniewicz to jeden z tych autorów, których książki kupuję w ciemno, jeszcze w przedsprzedaży. Tak było więc też w przypadku „Chrobotu”. Książka szumnie zapowiadana w księgarniach i portalach, promowana przez wydawnictwo, była wyczekiwana przeze mnie z wielką niecierpliwością – i... naprawdę warto było czekać. Choć przyznam, że po przeczytaniu opisu książki: „Siedem opowieści zwykłych ludzi o problemach, wyzwaniach, szansach i możliwościach” – pomyślałam, że gdyby nie nazwisko autora, raczej bym po nią nie sięgnęła. Bo czy o zwykłych ludziach i ich zwykłych problemach można napisać ciekawą książkę? Otóż można - jeśli jest się Tomaszem Michniewiczem! 

            Rzeczywiście „Chrobot” jest opisem życia siedmiu osób, które żyły w podobnym okresie, ale w siedmiu różnych krajach. Bardzo różnych krajach: Finlandii, Japonii, Ugandzie, Indiach, Zimbabwe, USA i Kolumbii. Obawiałam się trochę, że będzie to moralizatorska i banalna historia dowodząca jakże oczywistej prawdy, że to, jak ułoży się nasze życie, zależy w dużej mierze od tego, gdzie przyszliśmy na świat… Na szczęście tak się nie stało – bo Tomasz Michniewicz nie zadowala się płytkimi prawdami, on szuka głębiej, drąży – i daje nam historię o marzeniach, walce o siebie, pokonywaniu tego, co na pozór jest nie do pokonania lub ustępowaniu i poddawaniu się schematom, stereotypom, konwenansom, temu – co wypada. Książkę czyta się jak jakąś fascynującą powieść, a przecież jest dokładnie tym, co nam obiecuje wydawca na okładce: o życiu zwyczajnych osób. Żadna z nich nie jest gwiazdą, celebrytą, wielką osobowością – ale wszystkie są ciekawe, intrygujące i kiedy już zaczniecie czytać – chcecie się dowiedzieć, do czego doszli, jak potoczyło się ich niby-zwyczajne życie. Bo tak naprawdę chyba żadne życie nie jest „po prostu zwyczajne”…

            Książka bardzo mi się podobała, zarówno pod względem kompozycji, jak i sposobu opowiadania. Tomasz Michniewicz snuje tych siedem historii równolegle – dzięki czemu mamy możliwość porównania, jak wyglądały poszczególne etapy życia naszych bohaterów: jedni mieli od najmłodszych lat wszystko podane „na tacy”, inni musieli walczyć o to, co nam wydaje się oczywiste – możliwość chodzenia do szkoły, jedzenie, ubranie. Dzięki takiej kompozycji dostrzegamy też różnice kulturowe, materialne i światopoglądowe pomiędzy krajami, z których wywodzą się nasi bohaterowie. Różnią je nie tylko wyznania, ale też podejście do równouprawnienia kobiet, do pracy, do nauki, do życia towarzyskiego, rodziny, pojęcie „kariery”, sposób spędzania czasu wolnego, pragnienia, perspektywy, plany na przyszłość. I mimo tych różnic – często bardzo jaskrawych – wszyscy ci ludzie mają też wiele cech wspólnych. Wszyscy marzą, wszyscy próbują znaleźć swoje miejsce w świecie, wszyscy chcą czegoś lepszego – jeśli nie dla siebie, to dla swoich dzieci. I wszyscy zderzają się z rzeczywistością i barierami: dla jednych bardzo prozaicznymi, bo związanymi z pieniędzmi, dla drugich – z bezwzględnością ludzi, których spotykają na swojej drodze, dla innych – z brakiem odwagi do przeciwstawienia się konwenansom; dla jeszcze innych – związanymi z brakiem pomysłu na siebie… Przy okazji tych opowieści, dostajemy także obraz współczesnego świata – hipokryzji bogatych koncernów, bezwzględności wielkiej polityki, bezmyślnego dążenia do zagrabiania coraz większego majątku – bez względu na koszty. Tomasz Michniewicz mówi nam o tym bez moralizowania i pokazywania palcem – po prostu przedstawia fakty, a my sami możemy wyciągnąć z nic wnioski. Wnioski, które niestety, są smutne i wywołują gniew, bunt, chęć działania. Pod tym względem ta książka jest dość niebezpieczna – bo ten bunt i gniew są raczej bezsilne…

Polecam tę książkę wszystkim ciekawym świata. Tym, których interesuje los drugiego człowieka, którzy mają ochotę „podglądnąć” życie zupełnie zwyczajnych bohaterów, ich codzienne zmagania, problemy, pragnienia, wzloty i upadki. Spodoba się fanom literatury non-fiction, reportaży, literatury podróżniczej, a także każdemu, kto chce zobaczyć fascynującą prawdę, że ludzie z różnych regionów świata mogą się diametralnie różnic, ale jednocześnie – być pod wieloma względami podobnymi…

„Chrobot” czyta się szybko, choć to naprawdę grube tomisko: ponad 400 stron. Jednak czyta się je jak dobrą powieść, a nie reportaż – miejscami zabawną, częściej gorzką, ale zawsze – intrygującą i fascynującą. Tomasz Michniewicz ma prawdziwy talent do opowiadania historii – podejrzewam, że w jego wydaniu ciekawie brzmiałaby nawet książka telefoniczna (i od razu mówię, że jeśli zdecyduje się taką wydać, to kupię w ciemno!). Mam nadzieję, że kolejna książka autora ukaże się szybko.

Informacje dodatkowe o Chrobot:

Wydawnictwo: Otwarte
Data wydania: 2018-10-17
Kategoria: Literatura faktu, reportaż
ISBN: 9788381352543
Liczba stron: 464
Język oryginału: polski
Dodał/a opinię: Joanna Tekieli