Oto najlepsze książki dla młodych czytelników 2018!

Kilka tysięcy czytelników i grono jurorów wybrało już tytuły nagrodzone w plebiscycie „Najlepsza książka dla młodych czytelników 2018". Ich wybory stanowią najlepsze rekomendacje książek, idealnych jako prezent dla młodszych i starszych czytelników z okazji Dnia Dziecka.

Tegoroczni zwycięzcy

- Jest coś magicznego w powieści Cath Crowley – mówi o książce Słowa w ciemnym błękicie (Wydawnictwo Jaguar), która otrzymała nagrodę główną krytyków Magdalena Galiczek-Krempa.

- Może to przytaczane co kilka stron nawiązania do popularnych powieści bądź klasyki literatury światowej. Może to po prostu mnogość emocji, jakie targają młodymi i dorosłymi bohaterami powieści. Może to – wreszcie – świadomość przemijania i pewność tego, że wszystko ma swój kres? A może to połączenie wszystkich tych elementów sprawia, że powieść okazuje się lekturą ponadczasową i z pewnością zapadnie głęboko w serca nie tylko młodym, ale także dorosłym czytelnikom.

Drugą spośród głównych nagród, a zarazem najwięcej głosów ze strony internautów otrzymała z kolei książka O Wilku, który nie lubił czytać Orianne Lallemand (Wydawnictwo Adamada).

To kolejna już historia, opowiadająca o perypetiach tytułowego Wilka, dotykająca spraw ważnych nie tylko w życiu każdego dziecka.

Tym razem – jak łatwo się domyślić – autorka opowiada najmłodszym czytelnikom o (nie)chęci do czytania. Kolorowa publikacja, starannie wydana, w kwadratowym formacie z dużymi literami i wyrazistymi ilustracjami, przykuwa uwagę, intryguje i bawi. Z pewnością wiele dzieci pokocha tę książkę, każąc ją sobie czytać... w nieskończoność! 

Dla najmłodszych

W tej kategorii najwięcej głosów czytelników również trafiło do książki O Wilku, który nie lubił czytać. Z kolei jurorzy docenili publikację Andrew Joynera Różowa czapeczka (Prószyński i S-ka). Tytułowa różowa czapeczka powstała pod wpływem chwili. Wydziergana przez starszą panią na drutach, miała trafić do rąk małej dziewczynki. Jednak zanim się to stało, czapeczka przeżyła kilka zdumiewających przygód. W tym czasie była już nie tyle czapeczką, co przedmiotem spełniającym wiele zaskakujących, ale przede wszystkim praktycznych funkcji. Przydała się wszystkim, w których ręce chociaż na chwilę trafiła. Jednak dopiero na głowie prawowitej właścicielki odnalazła swoje właściwe miejsce. I okazała się niezastąpiona, gdy dziewczynka w różowej czapce włączyła się w Marsz Kobiet. 

– Książka Andrew Joynera to nie tylko lektura kierowana do najmłodszych czytelników. To przede wszystkim dowód na to, że o prawach kobiet i o walce o nie można opowiedzieć w ciepły, pełen szacunku i akceptacji sposób – docenia atuty publikacji Magdalena Galiczek-Krempa. 

Dla nastolatków

Młodzieży krytycy polecają powieść Sandry Regnier Pan. Mroczna przepowiednia króla elfów (Wydawnictwo Adamada). 

- To wciągająca i bardzo dynamiczna opowieść, od której nie można się oderwać. Kolejne niesamowite wydarzenia błyskawicznie następują po sobie, dlatego uważnie należy śledzić wszystkie zwroty akcji. Główna bohaterka, która stopniowo dojrzewa i zmienia się pod wpływem przeżywanych przygód, podróżuje w czasie, odwiedza epoki i miejsca bardzo odległe – przenosi się chociażby do Wersalu tuż przed wybuchem Rewolucji Francuskiej. To ogromna gratka dla czytelnika, która dodaje kolorytu całej historii, jednocześnie świetnie się z nią komponując.

Czytelnicy z kolei najczęściej głosowali na Jej wysokość P. Joanne MacGregor (Wydawnictwo Kobiece). 

Powieści młodzieżowe świetnie wprowadzają dorosłych w świat nastolatków, a młodzież utwierdzają w przekonaniu, że ich rówieśnicy - w świecie rzeczywistym czy w literaturze - także borykają się na co dzień z różnymi – szkolnymi, rodzinnymi czy towarzyskimi – problemami.

Książką, po którą z równą przyjemnością sięgną zarówno rodzice, jak ich dorastające dzieci, jest powieść Joanne MacGregor Jej wysokość P. Błyskotliwa narracja, dynamiczna i pełna zwrotów akcja oraz plejada barwnych postaci sprawiają, że książkę MacGregor pochłania się błyskawicznie z niemal nieustającym uśmiechem na ustach.

Young Adult

To z kolei kategoria, która popularność zyskuje dopiero w ostatnich latach. Pośród pozycji dla „młodych dorosłych" jurorzy wyróżnili powieść Willa Hilla Gdy ogień gaśnie (Wydawnictwo Zielona Sowa). Autentycznie poruszająca, mocna, dotykająca ważnych dla młodych ludzi tematów książka bez wątpienia powinna znaleźć się na liście lektur w liceum, choć w Polsce działanie sekt nie jest może tak szeroko rozpowszechnione jak w Stanach Zjednoczonych. 

- Przerażająca, infekująca i piękna powieść. Szkoda, że mogłaby być prawdziwa. Na szczęście dowodzi, że każdy może zostać bohaterem. Nie bój się walczyć o siebie – zachęca do lektury Katarzyna Bonda. 

Najwięcej głosów internautów przypadło w tej kategorii powieści Chłopak taki jak ty Ginger Scott (Wydawnictwo Kobiece).

- To nie jest tylko historia dwójki młodych ludzi, między którymi zrodziło się uczucie. To także opowieść o przetrwaniu, rodzinie, walce o siebie i przyjaźni - docenia użytkowniczka serwisu Granice.pl o loginie slowamiksiazek

- Polecam tę książkę każdemu, kto ceni literaturę wypełnioną emocjami, ale jednocześnie inteligentną i skłaniającą do refleksji - dodaje Lenka83. 

Przygoda przede wszystkim

Miłośnikom przygody jurorzy polecają książkę Weroniki Kurosz Faro ze Słonecznej Zatoki (Wydawnictwo Alegoria). 

Zabawne perypetie bohaterów co chwilę rozśmieszać będą młodszych i starszych czytelników. Bardzo dobrym pomysłem ze strony autorki było zamieszczenie na końcu książki informacji źródłowych dotyczących flamingów oraz wyjaśnienia, że miejsce akcji książki jest autentyczne – znajduje się na Półwyspie Jukatan w Meksyku. Dzięki temu mali czytelnicy zaraz po lekturze będą mogli zaspokoić swoją ciekawość i znaleźć odpowiedzi na frapujące ich pytania. A może także kiedyś wybrać się na wakacje z rodzicami, by flamingi zobaczyć na żywo w ich naturalnym środowisku?

Wybór czytelników padł w tej kategorii na serię Alcatraz kontra Bibliotekarze Brandona Sandersona (iuvi). 

- Powieści z cyklu oparte są o dobrze znany schemat: dziecko-sierota dowiaduje się prawdy o swoim pochodzeniu i odkrywa, że posiada wyjątkowe zdolności. Pierwszoosobowy narrator wchodzi w nieznany dotąd świat, dzięki czemu poznają go i czytelnicy. Schemat ten jest dość często wykorzystywany w młodzieżowej fantastyce i wydaje się dość ograny. Ale nie w tym wypadku! Brandon Sanderson wykorzystuje ten motyw naprawdę bardzo sprawnie, tworząc ciekawy świat, wciągającą fabułę i - przede wszystkim - mistrzowsko prowadząc pierwszoosobową narrację. Alcatraz jest tak samo „zielony” w tajemniczym świecie, jak my, czytelnicy. Popełnia podstawowe błędy i wpada w tarapaty. Często zwraca się też bezpośrednio do czytelników, w jego opowieści jest wiele aluzji (m.in. do popkultury czy innych powieści młodzieżowych). Przy tym Alcatraz opowiada o swoich przygody tak realistycznie i z tak dużą dawką humoru, że po prostu nie można oderwać się od tej książki. Na dodatek autor zmienia porządek wszechświata, wprowadzając jako negatywnych bohaterów… bibliotekarzy! Po lekturze cyklu już nigdy nie spojrzycie tak samo na bibliotekarki w Waszych osiedlowych bibliotekach (a do biblioteki wojewódzkiej czy akademickiej chyba już nigdy nie wejdziecie bez obaw) - podkreśla Monika Witczak.

Prawdziwe historie...

...to książki bardzo bliskie otaczającej nas rzeczywistości – oparte na faktach czy wydarzeniach historycznych. Na przykład doceniona przez internautów publikacja Mary Losure Dziki chłopiec (Wydawnictwo Meandry). 

Na przełomie XVIII i XIX wieku w południowo-wschodniej Francji znalezione zostaje dzikie dziecko. Gdy pierwszy raz widzą go ludzie, chłopiec ma około dziewięciu lat. Nikt nie wie, skąd wziął się w lesie, ale wszystko wskazuje na to, że został porzucony. Być może ktoś próbował go nawet zabić, o czym świadczy podłużna blizna na jego szyi. Chłopiec z biegiem czasu trafia pod swoistą „opiekę” kolejnych badaczy, którzy chcą ucywilizować chłopca i nauczyć go mówić. Czy jednak to umiejętność posługiwania się słowami i dobre maniery czynią nas ludźmi? Czy człowieczeństwo przejawia się raczej w empatii i szczerym okazywaniu uczuć? Na te – i na wiele innych, frapujących pytań – stara się odpowiedzieć autorka.

Dziki chłopiec. Prawdziwe życie dzikusa z Aveyron to wzruszająca, na długo zapadająca w pamięć opowieść o ludziach i wydarzeniach, które kiedyś naprawdę miały miejsce. To nie poruszająca fikcja literacka, podkolorowana i „podkręcona", aby wywołać w czytelniku silne emocje. To historia oparta na faktach, co tym bardziej zmusza czytelnika do przemyśleń i refleksji. Przede wszystkim nad tym, kim dla nas jest drugi człowiek.

Najwyższą notę ze strony krytyków zdobyła publikacja Magdy Podbylskiej A u nas Powstanie (Wydawnictwo Bis). 

Pewnego dnia do Oli i Wojtka przychodzi w odwiedziny ich dziadek. Mężczyzna prosi wnuki – oraz ich rodziców – by poświęcili mu trochę czasu, wysłuchując książki, jaką napisał. Dzieci, początkowo niechętnie, ale z czasem z coraz większym zainteresowaniem, zagłębiają się w historię opowiedzianą dziadkowi przez jego ojca. Kaziu w opowieści dziadka jest małym, bo zaledwie czteroletnim chłopcem, ale za to staje się świadkiem wielkiego wydarzenia, Powstania Wielkopolskiego.

A u nas Powstanie! to ciepła, wzruszająca i pełna empatii opowieść o czasach, które - chociaż dawno minęły - powinny pozostać żywe w naszej pamięci. Zestawienie bohaterskich czynów młodych ludzi z wygodnym i bezproblemowym życiem Oli i Wojtka – współczesnych dorastających dzieci – pokazuje, jak odwaga naszych przodków pozwoliła nam zbudować wolność, solidny grunt pod tworzenie spokojnej przyszłości. Opowieść Magdaleny Podbylskiej więcej, dobitniej i ciekawiej mówi o historii Polski niż niejeden szkolny podręcznik.

Niełatwe tematy...

...poruszają książki wyróżnione w kolejnej kategorii konkursowej. W niej nagrodę jury zdobył Hate Alana Gibbonsa (Wydawnictwo Zielona Sowa). 

Poprawność polityczna i tolerancja to hasła bardzo nośne i często powtarzane. Jednak czy rozmawianie, tłumaczenie i udowadnianie, że inności nie można wytykać daje spodziewane efekty? Czy nadal żyjemy w społeczeństwach pełnych homofobów? Na pytania te stara się znaleźć odpowiedź Alan Gibbons w inspirowanej prawdziwymi wydarzeniami powieści Hate, która niejako na marginesie walki z uprzedzeniami podejmuje też szereg innych, ważnych tematów. Opowiada o miłości rodzicielskiej, rozpadzie rodziny, poszukiwaniu własnej tożsamości i godzeniu się ze stratą. Hate to wielopłaszczyznowa powieść, która poruszy także dorosłego czytelnika i pokaże, że tolerancję należy zaszczepiać już u najmłodszych dzieci, że przykładem trzeba uczyć je szacunku dla innego człowieka.

Czytelnicy z kolei najczęściej głosowali na powieść Mów do mnie Soni Belasco (HarperCollins Polska). 

Sonia Belasco stworzyła tę historię, bazując na własnych doświadczeniach - wyjaśnia Ewelina Żyła.

- Chciała pokazać jak trudnym okresem jest przechodzenie żałoby po bliskiej osobie. Jak skomplikowane są uczucia, które się wtedy w człowieku kotłują. Bez względu na to, czy tracimy kogoś z powodu raka, czy dlatego, że bliska nam osoba dobrowolnie odeszła z tego świata – ból i smutek zawsze pozostają niezmienne. Główni bohaterowie, Damon i Melanie, mają swoje sekrety, problemy, z którymi muszą się mierzyć. Każde inaczej, każde na swój sposób. Autorka wplotła do fabuły wątek homoseksualny, dotyka tematu problemów w domu czy kwestii więzi rodzinne. Ból, smutek, złość, bezsilność i poczucie winy - to emocje, z którymi poradzić sobie muszą bohaterowie tej książki.

Nie tylko o uczuciach...

...mówi nagrodzona przez jurorów powieść Jessiki Pennington Piosenki o miłości oraz inne kłamstwa (Wydawnictwo Jaguar). 

Gdzie można znaleźć najwięcej kłamstw dotyczących uczuć łączących dwojga ludzi? Oczywiście w piosenkach o miłości. Dowodzi tego historia Cama i Virginii, którzy spotykają się po latach. Zranieni, próbują na nowo znaleźć szczęście. Czy im się uda? O tym warto przekonać się podczas lektury. 

Piosenki o miłości oraz inne kłamstwa to idealna lektura nie tylko dla nastolatków. Lekka, przystępnie napisana, wciągająca i pełna emocji. Miłośnicy dobrych powieści obyczajowych powinni być zachwyceni.

Czytelników zachwyciła propozycja Wydawnictwa Sowa – powieść Między niebem a niebem Joanne O'Sullivan. I trudno się temu dziwić. 

Po pierwsze: mamy tu uczucie pomiędzy szesnastoletnią Evangeline a początkującym bluesmanem, uchodźcą, Tru. Odcięci od swoich rodzinnych domów po tym, jak przez Luizjanę przeszedł huragan Katrina,  próbują odnaleźć swoje miejsce na ziemi. Rodzina, przyjaźń, miłość oraz prawdziwe znaczenie słowa „dom" - to tematy, jakich dotyka w swej książce Joanne O'Sullivan.

Po drugie: siłą tej powieści jest kontekst, koloryt lokalny. Kolory, zapachy, smaki, dźwięki Nowego Orleanu, przekonujące opisy przestrzeni, mocne osadzenie tej powieści w rzeczywistym świecie nadaje jej wiarygodności i autentycznie porusza. 

Nie tylko dla chłopców...

... przeznaczona jest świetna powieść Michała Piedziewicza Ćwierćfinał to już coś (Wydawnictwo Bis), która w tym roku zdobyła nagrodę jurorów. 

- Mimo upływu lat piłka nożna jest tą formą sportu, która może odciągnąć dzieciaki od ekranów telewizorów, smartfonów czy tabletów. Widziałem, jak dużo czasu poświęcają jej moi siostrzeńcy, jak pod moim blokiem w Krakowie chłopcy zatracają się w rozgrywkach, ale też jak wielkimi bohaterami są dla nich piłkarze. Zorientowałem się, że mogę w pewien sposób na zainteresowanie współczesnych chłopców piłką nożną odpowiedzieć. Że mogę napisać książkę, która być może przekona do czytania choć część z nich - mówi w wywiadzie zamieszczonym w serwisie Granice.pl autor książki, Michał Piedziewicz. Naszym zdaniem udało się znakomicie. 

Ale piłki nożnej dotyczy również druga nagrodzona w kategorii Nie tylko dla chłopców książka, a mianowicie Budi. Piłkarz z ulicy Mitcha Johnsona (Akapit Press).

To opowieść zakrojona na zdecydowanie szerszą skalę. Oto bowiem Budi, chłopiec zajmujący się szyciem i pakowaniem butów piłkarskich, zaciąga dług u najbardziej niebezpiecznego człowieka w Dżakarcie. Pragnął zostać gwiazdką piłki nożnej – może stracić życie.

- Chwytająca za serce opowieść o rodzinie, piłkarskiej pasji i przyjaźni, które dają niesamowitą siłę – docenił zalety książki Peter Bunzl, autor Nakręconych. Trudno się nie zgodzić – powieść Mitcha Johnsona przekonuje, że nie wolno się poddawać, że determinacja i upór w dążeniu do celu pozwalają pokonać wszelkie przeszkody. 

Najlepsza fantastyka

Na to miano zasługuje z pewnością nagrodzona w tym roku przez jurorów powieść Anny Day Fandom (Wydawnictwo Jaguar). 

Fandom to powieść napisana bardzo sprawnie, językiem współczesnym, styl jest staranny, dopracowany. Choć książkę zaliczyć można do modnego ostatnio nurtu antyutopii, mimo że nie jest to powieść należąca do literatury pięknej, ale historia kierowana do młodzieży, z przyjemnością przeczytają ją również miłośnicy prozy trudniejszej, także dorośli. Dialogi świetnie oddają sposób mówienia nastolatków, jednak opisy emocji, myśli czy uczuć bohaterów stworzone już zostały z ogromną precyzją i są miejscami wręcz poetyckie.

Fandom to literatura na najwyższym poziomie, to książka, którą czyta się z wypiekami na twarzy. Zachwyca nie tylko sprawnie i dynamicznie poprowadzona fabuła, ale także liczne zwroty akcji i – przede wszystkim – napięcie, jakie towarzyszy czytelnikowi od samego początku. 

Czytelnicy docenili książkę zdecydowanie lżejszą - Post Scriptum Mileny Wójtowicz (Wydawnictwo Jaguar).

- To powieść pełna humoru, niebezpiecznych szkoleń BHP i zdesperowanych nienormatywnych, której akcja osadzona jest w XXI wieku - docenia jeden z głosujących internautów.

- Ta książka ma jedną wadę: jest o wiele za krótka. Jeśli powstanie kontynuacja, na co mógłby wskazywać finał tej opowieści, sięgnę po nią w ciemno - dodaje inny czytelnik. 

Lektury edukacyjne

Zwierzęta uosabiające ludzkie cechy często goszczą na kartach opowieści dla dzieci. Bohaterowie nagrodzonej przez internautów książki Magdy Podbylskiej, tytułowi Wiewiórek i Bóbr to przesympatyczne stworzenia, które nie tylko przyjaźnią się ze sobą, ale też odkrywają różne tajemnice lasu. Liczne zagadki detektywistyczne i ciekawostki przyrodnicze z pewnością przypadną do gustu młodym czytelnikom.

Wiewiórek i Bóbr. Przygody leśnych detektywów to ciepła i mądra opowieść o różnicach, które nie tylko nie powinny dzielić, ale które wręcz pozwalają wspólnie w ciekawszy i bardziej kreatywny sposób odkrywać otaczający nas świat. Jeśli czegoś nie potrafimy, nie oznacza to, że danych umiejętności nie posiada nasz przyjaciel. Jeśli się uzupełniamy, szybciej dojdziemy do wyznaczonego celu, łatwiej przyjdzie nam też zrozumieć wiele zawiłych kwestii.

Sprawność aparatu oddechowego i aparatu artykulacyjnego ma ogromny wpływ na prawidłową mowę dzieci. Ćwiczenia doskonalące i rozwijające motorykę narządów artykulacyjnych oraz kształtujące prawidłowy tor oddechowy stanowią podstawową część terapii logopedycznej. Pozwalają na świadome kierowanie ruchami narządów artykulacyjnych, usprawniają mięsień języka, wargi, podniebienie miękkie i żuchwę. Dzięki nim dziecko rozróżnia wdech i wydech, poszerza pojemność płuc i wzmacnia mięśnie oddechowe. Propozycje takich ćwiczeń znaleźć można w docenionej przez jurorów publikacji Aleksandry Sadowskiej-Krajewskiej Język skacze, buzia dmucha (Oficyna Wydawnicza Impuls). 

Ćwiczenia zamieszczone w książeczce mogą również być podstawą zajęć przeprowadzanych w ramach profilaktyki logopedycznej. Przeznaczone są dla dzieci w wieku przedszkolnym, mogą być wykorzystywane przez logopedów, nauczycieli oraz rodziców do samodzielnej pracy w domu. Potraktujmy ćwiczenia jako zabawę, a wówczas będą one dla naszych pociech prawdziwą przyjemnością i wykonywać je będą z radością.

To już wszystkie książki nagrodzone w tegorocznej edycji plebiscytu na najlepszą książkę dla młodych czytelników. Ze wszystkimi zgłoszonymi tytułami zapoznać się można na stronie www.ksiazkamlodych.pl Na tym jednak nie koniec plebiscytowych zmagań zbliżających się wakacji. Już teraz głosować można na najlepsze książki na lato - www.ksiazkanalato.pl, a na wszystkich, którzy będą wspierać swoich faworytów, którzy prześlą uzasadnienie dokonanego wyboru lub którzy będą zachęcali przyjaciół do głosowania, czekają atrakcyjne zestawy nagród książkowych.